کتابهای دیجیتال تا 5 سال دیگر 20 درصد از بازار نشر را به خود اختصاص میدهند
مدیر اپلیکیشن و فروشگاه اینترنتی کتابراه معتقد است با توجه به گرایش مخاطب ایرانی به کتابهای دیجیتال، رفع معضل کپی و انتشارهای غیرمجاز رشد کتابهای الکترونیک و گویا را در کشور سرعت میبخشد.
مجید شریفی مدیر اپلیکیشن و فروشگاه اینترنتی کتابراه در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بیان کرد: در حال حاضر فعالان حوزه کتابهای الکترونیک و گویا تلاش بسیار خوبی دارند و مردم نیز تمایل زیادی به این حوزه دارند اما مشکل رعایت نشدن کپیرایت، آسیبهای زیادی را به فعالان این حوزه وارد کرده است. اگر معضل کپیرایت حل شود حوزه نشر الکترونیک و گویا، پویاتر خواهد شد و رشد سریعتری خواهد داشت.
مدیر کتابراه افزود: این در شرایطی است که حوزه کتابهای گویا و الکترونیک، هنوز بهصورت کامل مورد بهرهبرداری
قرار نگرفته است و ناشران نیز همچنان از نشر دیجیتال استقبال نداشتهاند.
شریفی عنوان کرد: طبق آخرین برآورد ما، سهم کتابهای الکترونیک و گویا در بازار نشر در سال 97، یک یا دو درصد بوده است و همچنان ظرفیتهای بسیار زیادی برای افزایش این سهم وجود دارد اما طبق پیشبینی ما تا 5 سال آینده، این رقم به 20 درصد خواهد رسید.
شریفی درباره توان و ظرفیت تولید کتاب گویا و الکترونیک در ایران، گفت: به نظر من با اینکه در ایران شرکتهای بینالمللی در حوزه تولید کتاب گویا و الکترونیک وجود ندارند، اما برندهای ایرانی به خوبی توانستهاند بازار این دسته از محصولات را به وجود بیاورند و همین امر نشان میدهد که فعالیتهایی حرفهای صورت گرفته است.
وی گفت: اساس شکلگیری هر فعالیتی نیازی است که در جامعه وجود دارد و شرکتهای ایرانی در حوزه تولید کتاب گویا و الکترونیک، بهخوبی توانستهاند در حد استانداردهای بینالمللی، به این نیاز پاسخ بگویند و در برخی از موارد، کیفیت کار در سطح نمونههای جهانی است. فکر هم نمیکنم کشورهای زیادی در دنیا در این حد بتوانند خودکفا عمل کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا از الگوی خاصی برای راهاندازی کتابراه استفاده شده، گفت: روش فروش اینترنتی
کتاب را ما اختراع نکردهایم؛ این روش توزیع غیرفیزیکی از سال 2004 و 2005 در آمریکا آغاز شده است و تنها سعی ما در کتابراه این بوده که این روش را متناسب با فرهنگ و زبان ایرانی به کار بگیریم. اما اگر بهصورت خاص بخواهم اسمی بیاورم باید به آمازون و کیندل اشاره کنم.
شریفی در پاسخ به این پرسش که چرا برندهای ایرانی نتوانستهاند در حد آمازون و کیندل ظاهر شوند گفت: این موضوع از دو جهت قابل بررسی است؛ اول بحث عرضه و تولیدکنندگان آثار و دوم بحث تقاضا و مشتریان. ناشران ایرانی استقبال چندانی از حوزه کتاب گویا نداشتهاند و در حوزه کتاب الکترونیک نیز، عامل کمبود کاغذ دلیل اصلی علاقهمندی ناشران به این بخش بوده است وگرنه تا قبل از آن، همه به این حوزهها بدبین بودند.
وی ادامه داد: در بخش مشتریان و مصرفکنندگان کتابهای گویا و الکترونیک اما سرانه مطالعه پایین است؛ اگرچه بهعقیده من اگر محتوای خوب تولید شود، ناشران تمایل بیشتری به این بخش نشان بدهند و فرهنگسازی مناسب از سوی نهادهای مرتبط صورت بگیرد، استقبال مردم نیز از این حوزه بیشتر خواهد شد.
شریفی اضافه کرد: مشکلاتی که در حوزه ارز و کاغذ پدید آمده، ضربه بزرگی به صنعت نشر وارد کرد و آنهایی که جان سالم بهدر ببرند در پی پایین آوردن هزینههایشان، به سمت حوزه الکترونیک میروند. حوزه الکترونیک کمک میکند که هزینهها هم برای ناشران و هم برای کاربران کاهش پیدا کند.
مدیرکتابراه با اشاره به همخوانی
کتابهای گویا با شرایط جامعه امروز بیان کرد: با توجه به شرایط جدید زندگی و کمبود زمان، کتابهای گویا یک فرصت مناسب برای کتابخوانی فراهم آورده است و مردم نیز استقبال خوبی از این حوزه خواهند داشت.
خودناشری؛ ظرفیت فراموششده حوزه کتاب الکترونیک در ایران
یکی از روشهایی که در بسیاری از فروشگاههای اینترنتی بزرگ جهان همچون آمازون، به کار گرفته میشود، «Self publishing» یا همان خودناشری است که بر اساس آن بستری برای نویسندگان و علاقمندان به نویسندگی فراهم میشود تا بتوانند خودشان، نسبت به انتشار الکترونیکی آثارشان اقدام کنند. به گفته شریفی این زمینه به شکلی دیگر و با عنوان ناشرمولف، پیش از این در ایران فراهم بوده و به دلایلی برچیده شده است و هماکنون نویسندگان این قابلیت را در اختیار ندارند.
شریفی بیان کرد: بحث خودناشری از سالیان قبل تحت عنوان ناشرمولف در وزارت ارشاد وجود داشت و ما در کتابراه نزدیک به 800 مولف داشتیم که خودشان نسبت به انتشار کتابهایشان اقدام کرده بودند اما تقریبا یک سالی میشود که این امکان برداشته شده و دیگر چنین مجوزی برای نویسندگان صادر نمیشود.
وی توضیح داد: در حال حاضر هر کتابی بخواهد منتشر شود باید از طرف یک ناشر صورت بگیرد. از طرفی شبکه توزیع ناشران نیز قدرتمندتر از خودناشران عمل میکرد و همین هم به کم شدن تمایل نویسندگان برای خودناشری منجر شده است.